Klasycyzm — niebanalna dziedzina sztuki

Klasycyzm, całkiem dosłownie, jest niebanalny. Gdyby słowo to tłumaczyć bezpośrednio z języka łacińskiego, wyszłoby że classicus oznaka tyle, co doskonały, pierwszorzędny, wzorowy i niebanalny właśnie. Styl klasycystyczny odbił się w przeróżnych dziecinach sztuki: od architektury, poprzez rzeźbę, a na malarstwie kończąc. Klasycyzm jest bezpośrednim odwołaniem do artyzmu żywego w starożytnym Rzymie i Grecji, stąd też wyraźne nawiązania do antyku. 

Na terenie Starego Kontynentu mówiło się, że klasycyzm jest swoistym powrotem do źródeł. Niektórzy uważają, że jego pierwsze przejawy można było dostrzec już w epoce renesansu.  Styl ten był poniekąd symbolem odradzającego się Rzymu i szybko zdominował świat artystów, przyćmiewając nurty takie jak manieryzm, rokoko i barok. Z klasycyzmem do czynienia mieliśmy aż do końca XVIII wieku, choć po prawdzie istniały miejsca na Ziemi, gdzie tworzono w tym zamyśle jeszcze przez kilkadziesiąt lat! Było to ukoronowanie oświecenie i — co ciekawe — w pewnym momencie doszło do tzw. walki klasyków z przedstawicielami romantyzmu. Cóż no… romantyzm wówczas zwyciężył. 

Oczywiście nie znaczy to, że świat o klasycyzmie zapomniał. Było wręcz przeciwnie! Artyści i ich odbiorcy pokochali wynikającą z tego stylu harmonię, że po jakimś czasie (m.in. w XX wieku) pojawił się twór, zwany neoklasycyzmem. W późniejszych latach poszczególne jego części wykorzystywali twórcy tacy jak choćby Pablo Picasso. W Polsce czasami określa się tę modę mianem stylu stanisławskiego. 

obrazy do restauracji

Cechy charakterystyczne dla klasycyzmu

Klasycyzm to często wszelkiej maści akty, najczęściej wzorowane na sztuce, która żywa była w starożytnej Grecji oraz w Rzymie. Artyści wierni założeniom klasycyzmu mieli w sobie ogromne pokłady chęci wiernego oddawania kształtów przeróżnych elementów dekoracyjnych — niezależnie czy chodziło o stroje, obrazy olejne, rzeźbę, czy architekturę. 

Typowe dla tej formy artyzmu było również to, że twórcy rezygnowali ze wszelkich form dynamizmu, na rzecz statyki. Byli oni także dość szczędzi, jeśli chodzi o wyrażanie swoich emocji. I w tym miejscu dochodzimy do kolejnego charakterystycznego elementu — mianowicie chodzi o spokój. Na próżno w klasycystycznych dziełach poszukiwać skrajnych emocji. Jednocześnie nie da się nie zauważyć, że twórcy starali się mocno zaznaczyć istotę cnót obywatelskich, to było kontrą wobec frywolności, jaka jest widoczna w rokoko. 

Obrazy wykonane w zgodzie z założeniami klasycyzmu są zdecydowanie wyidealizowane, a kształty odgrywają znacznie ważniejszą rolę od zastosowanych kolorów. Jeśli chodzi o tematykę, to najczęściej są to treści moralizatorskie, żeby nie powiedzieć, że wręcz propagandowe. ZA ilustrację mogłyby tutaj posłużyć prace osoby takiej jak Jacques-Louis David, który był nadwornym malarzem samego Napoleona Bonapartego. Ten sam artysta często używał zabiegu polegającego do wykorzystaniu zjawiska „snopu” światła, aby jasno wskazać, co na płótnie jest najistotniejsze. 

Przedstawiciele klasycyzmu w malarstwie 

W dziedzinach takich jak malarstwo i grafika, klasycyzm odznaczał się wspomnianymi wcześniej przeze mnie statycznymi scenami, które zwykle zawierane było w pionowych układach, a także chłodną paletą kolorów, miękkim światłocieniem, gładką fakturą i ogólnopojętą wzniosłością. Obrazy olejne powstałe w ten konwencji traktowały najczęściej o historycznej, mitologiczne i alegorycznej tematyce. 

Najważniejszymi przedstawicielami tego nurtu w malarstwie były perony takie jak:

  1. Jacques-Louis David;
  2. Jean-Auguste-Dominique Ingres;
  3. Giovanni Battista Lampi i Piranesi;
  4. Bernardo Bellotto;
  5. Thomas Gainsborough;
  6. Marcello Bocciarelli. 

Prawda jest jednak taka, że klasycyzm na przestrzeni wieków zajmował wielu twórców, z których każdy był w pewnym wyjątkowy, a jego sztuka odkrywcza. 

Klasycyzm a architektura

Choć osią moich artystycznych zainteresować jest malarstwo, to jednak z przyjemnością zwracam również uwagę na architekturę. Trzeba przyznać, że budowle utrzymane w stylu klasycystycznym, mają w sobie coś na tyle wyjątkowego, że naprawdę trudno przejść obok nich obojętnie. 

Przykładami architektury, o której piszę są miejsca takie jak paryski Łuk Triumfalny, Brama Brandenburska w Berlinie, łódzka Biała Fabryka, słynne Łazienki Królewskie w polskiej stolicy. Nie można zapomnieć również o Panteonie i Kościele Świętej Trójcy w Paryżu, jak również o Pałacu Prymasowskim w Bratysławie oraz o Pałacu Dietrichsteinów w Wodziławiu. Ciekawostką jest, że ostatni ze wzmiankowanych przeze mnie budynków, to najstarsza budowla klasycystyczna w Polsce. 

Mam nadzieję, że udało mi się utrzymać uwagę Czytelników przez cały czas czytania artykułu. Jeśli tak, to w tym miejscy chciałbym również zaprosić do mojej prywatnej galerii obrazów olejnych online. Żywię nadzieję, że która z moich prac przypadnie Wam do gustu na tyle, abyście chcieli zawiesić ją na jednej ze ścian w Waszym domu.